Boekrecensie

Boekbespreking De filosofie van het scheppingsverhaal - Leo Mock - 2009
Nieuw Israëlitisch Weekblad jrg. 144, nr. 24 (27 maart)

Wat gebeurt er wanneer je hoofdstuk 1 van de Tora filosofisch beschouwt? De filosofie van het scheppingsverhaal is een alleraardigste verhandeling van auteur Peter van 't Riet over het eerste hoofdstuk van de Tora, het Scheppingsverhaal.

De gekozen insteek van de auteur is een filosofische: het Scheppingsverhaal als filosofie. Wat de auteur hiermee precies bedoelt, blijft toch een beetje vaag. Zelf omschrijft hij het als.een 'praktische filosofie', een 'ethisch-moreel betoog', 'een juridisch betoog', een 'ethisch-filosofische inleiding in verhaalvorm'. Het gaat om de were1d, het leven en onszelf, volgens de auteur. Het bijzondere karakter van de Tora komt vooral naar voren wanneer we haar vergelijken en afzetten tegen het decor van de oude oosterse godsdiensten, en de antieke, mediterrane filosofie. Het gaat hierbij vooral over de verschillen met andere godsdiensten en filosofieën, niet de overeenkomsten.

De auteur vergelijkt het Scheppingsverhaal van de Tora dan ook veelvuldig met het Enoema Elisj, het Babylonische scheppingsepos dat op zeven kleitabletten was geschreven. De Tora blijkt dan in vergelijking met die andere oude bronnen een revolutionaire boodschap te hebben waarin een pragmatische houding tegenover de Schepping, rationaliteit en mondigheid van de mens voorop staat, en niet magie en blinde verering van de natuur. Kenmerkend van de Joodse visie vindt de auteur de positieve waardering voor de Schepping: God zag alles en het was zeer goed, zo schrijft de Tora aan het eind van de zes scheppingsdagen. De auteur probeert verder zijn filosofische insteek een actueel tintje te geven door onderwerpen als de gelijkheid van de seksen, de maakbaarheid van de samenleving, economie en vegetarisme de revue te laten passeren. Leesbaar en informatief geschreven, hoewel je je afvraagt of deze filosofische lezing de oorspronkelijk bedoeling was van de Tora. Ook is de auteur wat mild voor de ondergeschikte sociaal-religieuze positie van de vrouw binnen het hedendaagse orthodoxe jodendom.

-----------------------

Bovenstaande tekst is een gedeelte uit het artikel JBN'ers, visies en lemmata van Leo Mock in bovenvermelde aflevering van de NIW, pag. 22.
 


This is the website of Peter van 't Riet