Vraag&Antwoord

Bronnen van het Jodendom (1) - Peter van 't Riet - 2017
Waar liggen de bronnen van het jodendom?

Vraag : Wat mij interesseert zijn de bronnen van het jodendom. We moeten toch aannemen dat ook het jodendom zoals alle eerdere godsdiensten niet uit het niets is ontstaan. Is daar literatuur over?

Antwoord : Je vraag naar de "bronnen van het jodendom" kan op twee manieren worden beantwoord.

1) Theologisch gezien kun je zeggen: Het jodendom is een openbaringsgodsdienst en komt dus bij God vandaan. Als dat antwoord je niet bevredigt, is er een tweede manier om ertegenaan te kijken.

2) Godsdiensthistorisch gezien is het van belang dat je eerst goed definieert wat je onder "jodendom" verstaat. Is dat het huidige jodendom? Of bedoel je het Israël van de Hebreeuwse Bijbel? En in dat geval, in welke periode? Over de vroegste geschiedenis van Israël (vóór 1000 vCJ) wordt veel gespeculeerd en de geleerden zijn het er vanzelfsprekend niet over eens. Er zijn nu eenmaal ontwikkelingen geweest in de geschiedenis waarvan we niet meer kunnen achterhalen hoe ze zijn verlopen. Wat we nog wel kunnen zeggen is dat het huidige jodendom teruggaat op de beweging van de Farizeeën (waarmee Jezus nauw verwant was). De Farizeeën op hun beurt bouwden weer voort op de inzichten van de profeten en het werk van de priester-schriftgeleerde Ezra, die vermoedelijk de eindredacteur van de Tora was. De Tora op haar beurt bevat weer grote gedeelten uit oudere wetgeving in Israël. En al dat materiaal kwam weer voort uit mondelinge Tora, mondeling overgedragen tradities waarvan delen op schrift gesteld werden. Kortom het is een complex proces geweest, dat niet tot één specifieke bron val te herleiden. En zelfs als er één bron gevonden zou kunnen worden, dan verschuift je vraag zich, want waar heeft die bron het dan weer vandaan?

Je vraag naar literatuur hangt dus af van de periode van het jodendom die je zou willen bestuderen.


This is the website of Peter van 't Riet