Antwoord : Het klopt dat Paulus sterk beïnvloed is geweest door de Stoa, maar dat komt niet uit zijn farizese periode. Ik zie Paulus als een jood die is opgegroeid in een hellenistisch-joods milieu en die bovendien Romein was (dat laatste niet alleen omdat het in de Handelingen staat, maar omdat behalve zijn naam er veel is in zijn brieven dat daarop wijst). Het hellenistische jodendom stond open voor allerlei Grieks-Romeinse geestelijke stromingen inclusief de Stoa. Omdat Paulus duidelijk ook een religieuze zoeker was, die waarschijnlijk moeite heeft gehad zijn jodendom met zijn hellenistisch-Romeinse omgeving te verbinden, is hij een tijd lang in Jeruzalem bij de Farizeeën in de leer geweest (zijn Farizeeërschap wordt tegenwoordig breed uitgemeten in de Paulistiek om hem minder hellenistisch te doen zijn dan hij werkelijk was). In zijn tijd domineerde binnen het Farizeïsme de strenge, conservatieve School van Sjammai, die Tora en traditie letterlijk nam en die weinig veranderingsgezind was. In dat milieu is hij geradicaliseerd tot een vervolger van de prille Jezusbeweging, die meer verwant was aan de farizese School van Hillel. Maar kennelijk heeft hem dit niet bevredigd en bleef hij onbewust in een geestelijke spagaat zitten. In een visioen heeft hij voor zichzelf de oplossing gezien: de Jezusbeweging als mogelijkheid zijn jodendom, zijn hellenistische denkwereld en zijn Romeinse staatsburgerschap te integreren. Dit is ongeveer het raamwerk waarbinnen ik met Paulus bezig ben. Ik geef toe dat er veel vragen bij zijn te stellen, maar persoonlijk verwacht ik dat langs deze lijn ook heel veel vragen die tot nu toe moeilijk te beantwoorden waren, wel beantwoord kunnen worden.