Boekrecensie

Boekbespreking Lukas versus Matteüs - [Auteur bij de webmaster bekend] - 2006
Parakleet, Kwartaalmagazine van de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten (aprilnummer)

Wie zijn bijbeluitleg wil verantwoorden, zal de manier of de methode waarop hij dat doet moeten doordenken en (laten) toetsen. Het vak hermeneutiek opent het perspectief dat er verschillende benaderingen zijn, die je kunnen helpen de Schrift te verstaan. Peter van 't Riet is leerhuisdocent. Zijn boek opent met wat ik beschrijf als 'een soort hermeneutische kruistocht'; polemisch bepleit hij een terugkeer naar de midrasj als uitleg van de evangeliën.

Zijn kritiek richt zich tegen elke hermeneutiek die gebaseerd is op een meer (letterlijk) historisch paradigma. Jammer dat de schrijver dit perspectief buiten spel denkt te moeten zetten. Liever zou ik kiezen voor een open hermeneutiek, waarin diverse benaderingen zijn te verantwoorden. Het is bij deze exegeet eerder een of-of en geen en-en. De gekozen midrasjbenadering is in de visie van deze uitlegger vooral a-historisch. De eenzijdigheid van deze fixatie moeten we beseffen. Ik wil bijvoorbeeld niet uitsluiten dat Jezus ook zelf bewust in zijn optreden een midrasj geënsceneerd heeft om zijn hoorders iets duidelijk te maken. Tegelijk deel ik met de schrijver de opvatting dat we de evangeliën kunnen beschouwen als theologische betogen in verhaalvorm.

Dat de midrasjbenadering oude en geldige papieren heeft, moeten we zeker durven beseffen; al bepleit ik iets voorzichtiger te zijn met de conclusies die Van 't Riet trekt. Volgens hem zijn Lukas en Mattheüs in tegenspraak met elkaar. Daarom wil de schrijver met de titel van zijn boek onderstreept hebben dat de eenheid van de Schrift een illusie is. Is dat niet te radicaal gezegd? Natuurlijk zijn er accentverschillen en hebben bijbelschrijvers geschreven vanuit eigen theologische perspectieven. Dat is niet nieuw. Je kunt dat ook noemen: eenheid in verscheidenheid. Wie kennis wil maken met de midrasjbenadering als een joodse wijze van lezen, heeft in dit boek een proeve van commentaar op de evangeliën te pakken.


This is the website of Peter van 't Riet