Boekbespreking

Boekbespreking Zonder Tora leest niemand wel - A. Hekman - 1987
Gereformeerd Kerkblad voor Drenthe en Overijssel (21 februari)

In de ondertitel van dit boek wordt ons verteld, dat de schrijvers bouwstenen leveren voor een leeswijze van de evangeliën gebaseerd op Tenach en joodse traditie. Het centrale thema in dit boek is de gedachte, dat de joodse achtergronden van de schrijvers van de evangeliën van doorslaggevend belang zijn bij de uitleg van de evangeliën.

Te denken valt aan de historische omstandigheden, de literaire methoden van de bijbelschrijvers, de persoon van de evangelist en zijn eigen "theologische" visie, het joodse milieu waarin en waarvoor de verhalen geschreven werden, het gedachtengoed van het toenmaligeJodendom.

De schrijvers beperken zich tot de synoptische evangeliën, Marcus, Mattheus en Lukas. Hun betoog komt er op neer, dat het op en top joodse geschriften zijn, geschreven door Joden, over Joden en voor Joden. Zij pleiten voor een joodse leeswijze van de evangeliën. Aan de hand van een groot aantal voorbeelden dragen zij hiervoor bouwstenen aan. Behandeld worden: de hebreeuwse gedachtenwereld van de schrijvers, de schriftelijke en mondelinge tradities waarvan zij gebruik konden maken, het joodse leven in de evangeliën, het midrasj-karakter en de ontstaanswijze van de evangeliën.

Vervolgens wordt gesproken over de theologische verwijdering van het Christendom ten opzichte van zijn joodse oorsprong en de nieuwe oriëntatie van Christenen op het Jodendom in de huidige tijd. De schrijvers wijzen er o.m. op dat in de tijd van en na Paulus de invloed toeneemt van ideeën en voorstellingen uit de heidense kulturen en godsdiensten: Dit leidt tot een herinterpretatie van vele oorspronkelijk joodse woorden en verhalen met als gevolg dat het Christendom uiteindelijk volkomen van het Jodendom vervreemdt (p.140).

De scheiding der wegen van Christendom en Jodendom is vanaf het midden van de tweede eeuw definitief (p.151).

Als consequenties van de aangegeven nieuwe leeswijze worden o.a. genoemd een meer open opvatting ten aanzien van. het begrip 'openbaring'. Gewezen wordt op de open einden van de evangeliën en de Handelingen. De schriftelijke en mondelinge Tora zal ontdekt moeten worden als instrument voor de ontsluiting van de evangeliën. Als godsdienst kan het Christendom niet langer zonder een blijvende oriëntatie op het Jodendom.

Dit boek is zeer leerzaam en zet aan tot een op nieuwe wijze lezen van de evangeliën. Men behoeft het niet eens te zijn met alle gegeven uitleggingen om toch zijn winst te doen met wat de schrijvers aanreiken.

Een tekstregister ontbreekt. Deze zou wel handig geweest zijn bij het gebruik van dit boek voor verdere bijbelstudie. Will Barnard studeerde theologie in Utrecht en was lange tijd medewerker van het N.B.G. Peter van 't Riet is docent aan een lerarenopleiding. Zij schreven al eerder het boek "Lukas de Jood", waarin zij tegen de eeuwenlange traditie in betogen dat de evangelist Lukas geen Griek maar een Jood
was.


This is the website of Peter van 't Riet