Vraag&Antwoord

Bestaat God of is Hij een creatie van de menselijke geest? - Peter van 't Riet - 2014
Wat valt daar wetenschappelijk over te zeggen? En wat vanuit de bijbels-joodse traditie?

Vraag : Bestaat God of is Hij een creatie van de menselijke geest?

Antwoord : De vraag naar het bestaan van God is wetenschappelijk niet te beantwoorden. Empirisch-wetenschappelijk niet omdat we God principieel geen materiële gedaante toekennen. Een materiële verschijning is noodzakelijk om empirische wetenschap op te kunnen bedrijven. Geesteswetenschappelijk ook niet, omdat Godsbewijzen principieel onmogelijk zijn. Geesteswetenschappen maken immer gebruik van logische redeneringen om iets te bewijzen. Daarin worden uitspraken volgens logische regels afgeleid uit andere uitspraken, die zelf ook weer zijn afgeleid uit nog weer andere uitspraken, of die onbewezen voor waar worden gehouden (axioma's). Uiteindelijk is elke redenering gebaseerd op een aantal onbewezen vooronderstellingen. Als je het bestaan van God langs deze weg al zou kunnen bewijzen, dan is dat gebaseerd op aannames die niet te bewijzen zijn. Met andere woorden, de wetenschap brengt ons niet verder.

In het bijbels-joodse denken speelt de vraag naar het bestaan van God geen rol, hoogstens de vraag naar Zijn aanwezigheid (Psalm 22). God is vanzelfsprekend. Je kunt Hem alleen leren kennen in het gewaad van de Schrift (om een uitspraak van Calvijn te parafraseren). Die Schrift is een voortbrengsel van Israëls nogal raadselachtige geschiedenis. Zo zie ik ook de Tora als een verzamelwerk waarin 10 eeuwen Hebreeuwse rechts- en ideeëngeschiedenis zijn terecht gekomen en dat in de tijd van Ezra zijn eindredactie heeft gekregen. Degenen die van Mozes tot Ezra aan de Tora gewerkt hebben, hebben een Stem in de geschiedenis van het volk Israël ervaren die ze 'God' (Eelohiem) of de 'Eeuwige' (Adonai, Hasjeem etc.) hebben genoemd en die vooral een ethisch-moreel karakter heeft. Daarom kan ik iedereen die de God van Israël wil leren kennen, alleen maar aanraden om de bijbels-joodse traditie te bestuderen en zich er op een of andere manier mee te verbinden. Wellicht dat je dan via de woorden van die traditie ook die Stem in je leven zult leren ervaren. In het jodendom bidt men niet omdat God bestaat, maar men ervaart Gods aanwezigheid omdat men bidt.


This is the website of Peter van 't Riet