Vraag&Antwoord

Markusevangelie (1) - Peter van 't Riet - 2013
Valt het Markusevangelie net zoals Matteüs en Lukas ook te lezen als midrasj?

Vraag : In de boeken 'Lukas de Jood' en 'Lukas versus Matteüs' ga je vooral in op het midrasjkarakter van het Matteüs- en het Lukasevangelie. Een diepere uitwerking van Markus ontbreekt echter. Markus gaat minder ver dan Matheüs in zijn beeld van bijv. Johannes de Doper als een Elia-figuur. Hoe lees je in dit opzicht het Markusevangelie?

Antwoord : Ik ben er nog niet aan toegekomen van het Markusevangelie een grondige studie te maken. Ik zie zijn geschrift voorlopig als een eerste poging om tot een "evangelieboek" te komen. Het maakt hier en daar een gehaaste indruk. Let maar eens op het woordje "terstond" dat regelmatig terugkeert bijv. in hoofdstuk 1 (NBG-vertaling 1951). In het Markusevangelie worden allerlei zaken aangeduid maar niet grondig uitgewerkt (zoals bijv. het verhaal over de beproeving in de woestijn). Dat is ook zo met de parallel Johannes de Doper en Elia.

Het Markusevangelie is geschreven vlak na de val van Jeruzalem en de verwoesting van de tempel in 70 CJ. De oorlog van de joodse verzetsbeweging, de Zeloten, tegen de Romeinen was vier jaar lang (van 66-70 CJ) met groot fanatisme gevoerd. Het jodendom verkeerde na de nederlaag in de grootst mogelijke verwarring en de wonden waren nog vers. Jezus is in het Markusevangelie mijns inziens veel meer een heelmeester, een genezer, dan een Toraleraar (zoals bij Matteüs) of een profetisch inspirator (zoals bij Lukas). Het lijkt erop dat de messiaanse strategie van Marcus is geweest: "Neem, na al het geweld en fanatisme van de oorlog, een voorbeeld aan Jezus die zieken genas en de geesten van mensen reinigde. Daarvoor is het nu de tijd!". Zo'n messiaanse strategie, onder dergelijke deplorabele omstandigheden, vereist niet direct een grondige en consequent uitgewerkte onderbouwing. Het was een tijd voor daden, meer dan voor woorden, waarin Markus leefde. Ik ben benieuwd of dit beeld stand houdt in een grondiger onderzoek.


This is the website of Peter van 't Riet